O ewangelizacji, kerygmacie i 4 prawach życia duchowego

  • Drukuj

1.Ewangelia i ewangelizacja. Ewangelia  to w jęz. greckim  dobra nowina o zwycięstwie. W Biblii chodzi o zwycięstwo Jezusa nad szatanem, grzechem i śmiercią.

Ewangelia to dobra wiadomość o miłości Boga do każdego z nas oraz zbawieniu w Jezusie. „Początek ewangelii o Jezusie Chrystusie Synu Bożym” (Mk 1,1). Ewangeliami nazywa się też 4 księgi NT napisanych przez Marka (60-70), Mateusza (75-85), Łukasza (85-95) i Jana (90-100). Wszystkie ewangelie kanoniczne powstały więc (60-100 r. ne.). Ewangelię najpierw głosił Pan Jezus (Mk 1,14-15), apostołowie i ich następcy (Mk 3,13-15). Dziś czyni to Papież, biskupi, kapłani, misjonarze, katecheci, ale też Pan Jezus wzywa do tego każdego chrześcijanina (Mk 16,15-18). Ewangelizacja to głoszenie Ewangelii tym, którzy Jezusa nie znają (niechrześcijanom). Na 7,3 miliarda ludzi na ziemi ponad 2 miliardy 300 mln to chrześcijanie wszystkich wyznań (1 miliard 240 milionów to katolicy), zatem ok. 5 miliardów to niechrześcijanie, a ok. 5 miliardów 740 milinów to niekatolicy. Ewangelizacja, czyli inaczej misje są skierowane w pierwszym rzędzie do niechrześcijan zgodnie z nakazem misyjnym Jezusa: "Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu! Kto uwierzy i przyjmie chrzest będzie zbawiony, a kto nie uwierzy, ten się potępi." (Mk 16,16) "Otrzymałem pełną władzę w niebie i na ziemi. Idźcie więc i pozyskujcie uczniów we wszystkich narodach! Udzielajcie im chrztu w imię Ojca i Syna i Ducha Św.! Uczcie ich by zachowywali wszystko, co wam nakazałem. A Oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do końca świata (Mt 28,18-20).

Natomiast nowa ewangelizacja, to termin utworzony przez św. Jana Pawła II. Po raz pierwszy mówił o niej w Polsce, w Krakowie, w Nowej Hucie podczas pierwszej pielgrzymki do Polski w 1979 r. Nowa ewangelizacja skierowana jest do katolików i chrześcijan, którzy odeszli od wiary i żyją często tak, jakby Boga nie było. Jej nowość polega na nowym zapale, gorliwości, metodach, twórczości i środkach wyrazu. Chodzi w pierwszym rzędzie o zapał i gorliwość, będące darami Ducha Św., a dalej o wykorzystanie nowych technologii, Internetu, filmu, prasy i innych mediów, nowych miejsc,. takich jak np. stadiony, hale widowiskowe itp., żeby wychodzić do ludzi, by pociągnąć ich do Chrystusa.


 

2. Cztery prawa życia duchowego

W ramach ewangelizacji i nowej ewangelizacji często przepowiada się tzw. kerygmat. Jest to pierwsze głoszenie Ewangelii, o zbawieniu w Jezusie, które ma doprowadzić do wiary, nawrócenia i chrztu, lub odnowienia tego sakramentu. Według ks. biskupa G. Rysia w zależności od ruchu, wspólnoty, może on zawierać dwa (neokatechumenat), cztery (ruch Światło-życie) lub sześć punktów (Szkoły Nowej ewangelizacji). U protestantów spotkałem się z określeniem: cztery prawa życia duchowego. Wymyślił je amerykanin Bill Bright (William Rohl Bright 19.10.1921-19.07.2003r.) związany z prezbiteriańską parafią w Hollywood. Po nawróceniu założył  ewangelikalną organizację misyjną campus crusade for Christ (kampusowa krucjata dla Chrystusa) w Polsce znaną jako ruch nowego życia (nie mylić z oazą nowego życia – katolickim ruchem światło-życie). Organizacja B. Brighta miała na celu ewangelizację głównie wśród studentów i pracowników naukowych. Po szkoleniu z przedstawicielem handlowym, Bill wpadł na pomysł tzw. 4 praw życia duchowego, prostej, krótkiej prezentacji, służącej ewangelizacji. Oto one:

1) Bóg Cię kocha i ma dla Twojego życia wspaniały plan. 2) Człowiek jest grzeszny i w konsekwencji oddzielony od Boga, dlatego też nie może poznać Boga, ani doświadczyć Jego miłości. 3) Jezus Chrystus jest jedynym Bożym rozwiązaniem problemu grzechu i winy człowieka. Przez Niego możesz poznać Boga i doświadczyć Jego miłości. 4) Musimy osobiście przyjąć Jezusa Chrystusa jako Pana i Zbawiciela. Dopiero wtedy możemy poznać Boga i doświadczyć Jego miłości. Po przyjęciu Jezusa jako Pana, otrzymujemy przebaczenie grzechów  i stajemy się dziećmi Boga [1][1]. To ostatnie zdanie zawiera błąd teologiczny. Przebaczenie grzechów i dziecięctwo Boże są skutkiem przyjęcia sakramentu chrztu św., który tutaj został pominięty.

Ponieważ ks. F. Blachnicki założyciel ruchu światło–życie, miał kontakt, spotykał się z protestantami, członkami ruchu nowego życia, stąd „przeszczepił”, 4 prawa życia duchowego na grunt oazowy i wpisał je w formację ruchu, która ma charakter deuterokatechumenatu. Mam wrażenie, że tekst 4 praw został zaczerpnięty dosłownie bez potrzebnej refleksji i jakiejś korekty, aby podnieść ten schemat na katolicki poziom. Organizacja Campus crusade for Christ ma charakter międzywyznaniowy, tak więc unika tego, co może różnić poszczególne denominacje protestanckie. Takim elementem jest sakrament chrztu, do którego przyjęcia miało prowadzić przepowiadanie apostołów. Nie wszystkie wspólnoty powstałe po reformacji go uznają, zatem organizacja CCFC nie naucza, ani nie udziela chrztu. Dzieje się tak pomimo wyraźnego nakazu Chrystusa, aby iść na cały świat, głosić ewangelię wszelkiemu stworzeniu i udzielać chrztu w imię Ojca i Syna i Ducha Św. (por. Mk 16,14-18; Mt 28,16-20). Natomiast ponieważ 4 prawa życia duchowego stanowią element formacji oazowej, stąd niektórzy członkowie tego traktują go niemal jak dogmat wiary. Lub głoszą, jak mój znajomy katecheta, że te 4 prawa, tzw. „kerygmat” to nauczanie wspólne dla wszystkich kościołów chrześcijańskich. Ks. bp. G. Ryś stwierdził, że kerygmat jest wspólny dla wszystkich chrześcijan. Jest to poniekąd prawda, ale jeśli pod słowem kerygmat rozumiemy schemat ewangelizacyjny w którym nie ma mowy o chrzcie, sakramencie fundamentalnym dla chrześcijaństwa, to czegoś zasadniczego tu brakuje.


 

3. Kerygmat

Generalnie cztery prawa życia duchowego to pewna protestancka konstrukcja teologiczna, a właściwie schemat – model ewangelizacyjny, gdyż trudno byłoby znaleźć w przepowiadaniu Jezusa, czy apostołów takiego, czterostopniowego, czy sześciopunktowego układu treści. Niemniej w Szkołach Nowej Ewangelizacji, założonych przez katolickiego ewangelizatora z Meksyku Jose Prado Floresa, głosi się sześć punktów tzw. współczesnego kerygmatu. Schemat ten, którego J. P. Flores jest autorem, stanowi właściwie rozwinięcie 4 praw życia duchowego. Wygląda to mniej więcej następująco:

1. Dobry Bóg bezwarunkowo kocha i akceptuje każdego człowieka, ponieważ nas stworzył i jest naszym najlepszym Ojcem (Mk 1, 9-11; Łk 15; 1J 4,10). On kocha nas miłością osobistą, bezwarunkową i odwieczną, zna nas po imieniu. 2. Na skutek grzechu pierworodnego jesteśmy skłonni by nie ufać Bogu, nie słuchać Go, szkodząc sobie i innym (grzesząc). Również demony kuszą nas do złego (Mk 7,20-22; Rz 3,23; 7,14-25). Sami sobie nie potrafimy poradzić ze swymi złymi skłonnościami i z demonami. 3.  Bóg posłał swojego Syna aby nas odkupił zniewoli szatana, wybawił od złych skłonności, grzechów i wyjednał dar nowego życia przyjaźni z Ojcem (J 3,16-17; 8,31-36). 4. Jeśli uwierzymy Jezusowi jako jedynemu Bogu i Zbawicielowi, możemy odnowić w  sobie dar życia w bliskości z Bogiem  i postawić Go w centrum naszego życia (J 3,14-15; Rz 10,10; Ap 3,20). 5. Duch Święty objawia nam miłość Ojca, prawdę o naszym grzechu, o zbawieniu w Jezusie. On też uzdalnia nas do postawienia Jezusa w centrum  naszego. 6. Duch Święty uzdalnia nas też do życzliwości, przyjaźni i miłości oraz pomaga odnaleźć swoje miejsce we wspólnocie Kościoła.

Właściwie sześciopunktowy "kerygmat" obecny w SNE stanowi rozpisanie 4 praw życia duchowego. Podobnie jak one, jest pewnym schematem ewangelizacyjnym, niestety w dużej mierze protestanckim, gdyż właściwie nie ma tam miejsca na sakramenty. Dlaczego tak jest? Otóż J. H. Prado Flores, gdy zakładał SNE św. Andrzeja w Meksyku, udał się po pomoc do pastora zielonoświątkowego Billa Finke. Jak sam pisze, chciał aby szkoła ewangelizacji była katolicka i wszystko w niej było zgodne z magisterium Kościoła, ale by była też otwarta na ekumenizm. Pastor zgodził się pomóc F.H. P Floresowi. Warto nadmienić, że zielonoświątkowcy nie uznają sakramentów. To wyjaśnia dlaczego filarami SNE jest tzw. „współczesny kerygmat” czyli właściwie kopia 4 praw życia duchowego – protestanckiego schematu ewangelizacyjnego, charyzmaty i wspólnota (kerygma, karisma i koinonia, w skrócie kekako). Bp G. Ryś mówił i pisał o innej triadzie, trzech darach Boga: 1. Słowie Bożym, 2. sakramentach  i 3. wspólnocie.  

Zastanawiam się, czy w kerygmacie jest na nie miejsce? Jezus nie powiedział: idźcie i głoście 4 prawa życia duchowego, albo idźcie i głoście tzw. "kerygmat" zredagowany przez J. P. Floresa. Jezus powiedział idźcie i głoście Ewangelię, a ta jak się przekonałem, prowadzi wprost do sakramentów i o nich mówi. Dobra nowina polega na tym, że "Słowo stało się ciałem i zamieszkało między nami" (J 1,14). Syn Boży, który stal się człowiekiem w Jezusie z Nazaretu, wyjednał nam nowe życie z Bogiem, które otrzymujemy na chrzcie, przebacza nam grzechy i odnawia nas w spowiedzi, pozostał z nami na zawsze, karmi nas i uzdrawia, wyzwala w Eucharystii i innych sakramentach św. Słowo Boże prowadzi do sakramentów.


 

4. Refleksja teologiczno-pastoralna

Spędziłem ok. 15 lat w szkołach nowej ewangelizacji. Znam więc temat od środka. Dzięki byciu w SNE, mogłem głosić słowo Boże jako świecki podczas kursów ewangelizacyjnych i to zanim skończyłem studia teologiczne na poziomie magisterskim. Wspomniany schemat ewangelizacyjny przypuszczam, że wiele osobom pomógł doświadczyć ojcowskiej miłości Boga, uznać swoją grzeszność, oddać swoje życie Jezusowi przez przyjęcie Go jako jedynego Pana i Zbawiciela, otworzyć się na obecność i dary Ducha Św., odnaleźć miejsce w Kościele np. w ruchu światło-życie, odnowie w Duchu Św., SNE, neokatechumenacie itp. Wydaje mi się, że ten schemat można i trzeba podnieść na poziom katolicki i wpisać w niego sakramenty. Błędów nie popełnia ten, kto nic nie robi. Natomiast bez wątpienia ruchy odnowy Kościoła, jak np. wspomniana odnowa charyzmatyczna, ruch światło-życie, SNE, neokatechumenat, mężczyźni św. Józefa itp. zrobiły wiele dobrego w Kościele i pomogły wielu osobom odnowić swoją wiarę, odnaleźć żywego Boga objawionego w Chrystusie. Mnie było dane przebudzić się do świadomego życia chrześcijańskiego podczas seminarium odnowy w Duchu Św.

Zatem wspomniany schemat ewangelizacyjny mógłby wyglądać tak:

a) Dobry Bóg bezwarunkowo kocha i akceptuje każdego ponieważ nas stworzył i jest naszym Ojcem (Mk 1, 9-11; 1J 4,10)

b) Na skutek grzechu pierworodnego jesteśmy skłonni by nie ufać Bogu, nie słuchać Go, szkodząc sobie i innym (grzesząc). Również demony kuszą nas do złego (Mk 7,20-22; Rz 3,23; 7,14-25). Sami sobie nie potrafimy poradzić ze swymi złymi skłonnościami i z demonami.

c)  Bóg posłał swojego Syna aby wybawił nas od złych skłonności, grzechów i pokonał szatana przez swoją mękę, śmierć i zmartwychwstanie (J 3,16-17; 8,31-36). Ustanowił też chrzest i inne sakramenty.

d) Jeśli uwierzymy Jezusowi jako jedynemu Bogu i Zbawicielowi, możemy odnowić w  sobie dar życia w bliskości z Bogiem otrzymany na chrzcie (J 3,14-15; Rz 10,10; Ap 3,20).

e) Duch Święty odnawia w nas życie Boże i przemienia nas przez modlitwę i sakramenty, zwłaszcza częstą spowiedź i Eucharystię (J 7,37-39; Dz 2,42)

f). Duch Św. pomaga nam odnaleźć swoje miejsce we wspólnocie Kościoła (Dz 2,42-27). Opiera się ona na Słowie Bożym, sakramentach i modlitwie.

Dodam, że katechizuję w diecezji krakowskiej od 2007 r. a wcześniej czyniłem to w Tarnowie od 2003 r. Coraz mniej osób uczęszcza na katechezę (chodzi o szkoły ponadgimnazjalne). Ci którzy uczęszczają znajdują często na pograniczu wiary i niewiary. Niewielu z nich regularnie, co niedzielę uczestniczy w Eucharystii. Zdecydowanie jest potrzebna katecheza ewangelizacyjna, kerygmatyczna, biblijna, liturgiczna, sakramentalna, moralna, do modlitwy itp. Katecheza ewangelizacyjna oczywiście nie może się ograniczyć jedynie do głoszenia schematu ewangelizacyjnego, choć nie ukrywam, że z niego korzystam w sposób taki, jak przedstawiłem wyżej. Potrzebne jest głoszenie Ewangelii, która prowadzi do sakramentów. One są w nią wpisane.

Od 15.09.2016 r. prowadzę grupę biblijną w par. św. Józefa na Podgórzu, w oparciu o ewangelię wg św. Marka. Prowadziłem też rekolekcje biblijne ze św. Markiem. Przekonałem się, że ta pierwsza i najstarsza, najkrótsza Ewangelia wprost mówi o chrzcie, sakramencie pokuty, Eucharystii, kapłaństwie, małżeństwie, namaszczeniu chorych. Nie ma w niej mowy o bierzmowaniu, ale jest o nim mowa np. w dziejach apostolskich.

Modlitwa: Ojcze błogosławię Cię, bo Ty kochasz mnie tak jak nikt miłością odwieczną osobistą i bezwarunkową. Jestem twoim umiłowanym synem/córką. Kochasz mnie pomimo moich grzechów słabości, upadków, nałogów. Ty posłałeś swego jedynego Syna, aby mnie odkupił z niewoli szatana. Chwała Tobie Jezu, który oddałeś swoje życie na krzyżu, abym ja mógł żyć. Zmartwychwstałeś i posyłasz nam swego Ducha przez sakramenty. Tobie dziś oddaję swoje życie, abyś zamieszkał w moim sercu na zawsze. Prowadź mnie w swoim Duchu. Amen.