Antropologia Jana Pawła II

 

Autor psalmu 8 napisał: „…czym jest człowiek, że o nim pamiętasz i kim syn człowieczy, że się nim zajmujesz? Uczyniłeś go nie wiele mniejszym od istot niebieskich, chwałą czcią go uwieńczyłeś” (Ps 85-6).

Przedmiotem rozważań tego artykułu jest tajemnica człowieka; kogoś „mniejszego” od aniołów, a zarazem istoty „wyższej”, doskonalszej od zwierząt. Temat ten będzie rozpatrywany zasadniczo na trzech płaszczyznach w świetle nauk o człowieku[2]: 1. nauki empiryczne szczegółowe:biologia, fizjologia, medycyna, genetyka, psychologia, historia, etnologia, antropologia przyrodnicza, kulturowa, społeczna, 2. Filozofia: metafizyka, etyka, filozofia przyrody, teoria poznania, filozofia człowieka (antropologia filozoficzna), filozofia religii. 3. Teologia: teologia biblijna, teologia fundamentalna, teologia dogmatyczna, teologia moralna, teologia pastoralna. Jak widać w poszukiwaniu prawdy o człowieku można poruszać się w obrębie nauk empirycznych, filozoficznych oraz teologicznych. I tak np.: prawda o tym, że życie ludzkie, rozpoczyna się w momencie poczęcia, czyli połączenia plemnika z żeńską komórką jajową, w wyniku czego powstaje zygota, nie jest prawdą wiary, lecz prawdą przekazaną przez biologię, fizjologie, genetykę, itp. Tak więc postulat prawnej ochrony życia ludzkiego od momentu poczęcia do naturalnej śmierci, nie jest narzucaniem poglądów katolików, czy chrześcijan ludziom niewierzącym, czy obojętnym religijnie, ale sprawą uniwersalną, podstawowym prawem każdego człowieka. Prawo to wynika z prawdy o początku życia ludzkiego odkrytej na gruncie biologii, czy genetyki, oczywiście nie tylko, filozofii czy teologii także. Niemniej jednak, jest to prawda dostępna poznawczo dla każdego, niezależnie od światopoglądu, czy wyznawanej religii. Jan Paweł II napisał w orędziu na IV Światowy Dzień Młodzieży, który odbył się w Santiago de Compostella w Hiszpanii w 1989 r., że młodzież jest spragniona prawdy o Bogu, człowieku, życiu i świecie.[3] Przypuszczalnie każdy, nie tylko młodzi są złaknieni prawdy. Każdy chce znać prawdę o tym, co się dzieje, i myślę, że również o naszej ludzkiej tożsamości, bo zajmiemy się dzisiaj przede wszystkim prawdą o człowieku. Na przestrzeni dziejów filozofii powstało wiele koncepcji człowieka i my sobie powiemy przynajmniej o trzech: marksistowskiej, personalistycznej i liberalnej. Ostatecznie jednak podstawowym pytaniem, jakie się nasuwa, jest: Jaka jest prawda o człowieku? Kim człowiek jest naprawdę i jaki jest? Prawdębędziemy rozumieć według definicji klasycznej (sformułowanej przez Arystotelesa) jako zgodność sądu, poznania z obiektywnie istniejącą rzeczywistością, adekwatność, czyli odpowiedniość intelektu z poznawanym bytem, ze stanem faktycznym.[4] W poszukiwaniu odpowiedzi na powyższe pytania, chciałbym Państwa zaprosić do szkoły jednego z najwybitniejszych filozofów i teologów współczesnych: Karola Wojtyły – papieża Jana Pawła II.